ยาจีน เป็นศาสตร์ที่มีมาแต่โบราณ และ หมอจีน ไม่ได้ จ่ายยาจีน เพียงแค่เลือกสมุนไพรแล้วให้คนไข้ไปต้มดื่ม แต่ต้องอาศัยหลักการที่ซับซ้อนกว่ามาก วันนี้เราจะพาไปทำความเข้าใจกันว่า หมอจีน เลือกยาจีนอย่างไร และเหตุผลอะไรที่ทำให้ ยาจีน มีประสิทธิภาพในการรักษาโรค ติดตามได้กับ บทความแพทย์แผนจีน ซิ่งฝูคลินิก วันนี้
หลักพื้นฐาน ยาจีน ไม่ได้รักษาแค่โรค แต่ดูที่ต้นเหตุ
ยาจีน ต่างจากยาแผนปัจจุบันที่มุ่งรักษาตามอาการ เช่น มีไข้ก็กินยาลดไข้ หรือปวดหัวก็กินยาแก้ปวด แต่ ยาจีน จะเน้นแก้ที่ต้นเหตุของอาการ เช่น ถ้าปวดหัวเพราะเลือดลมไม่ไหลเวียน หมอจีน ก็จะเลือก ยาจีน ที่ช่วยปรับสมดุลเลือดลม แทนที่จะให้ยาแก้ปวดตรงๆ
หมอจีน ต้องวิเคราะห์สุขภาพของคนไข้โดยใช้ศาสตร์ “สี่วิธีวินิจฉัย” ได้แก่
- การมอง (望診) – สังเกตสีหน้า ลิ้น ผิวพรรณ
- การฟังและดม (聞診) – ฟังเสียงพูด เสียงหายใจ และกลิ่นร่างกาย
- การสอบถาม (問診) – ซักประวัติอาการ การกินอยู่ การนอน
- การจับชีพจร (切診) – ตรวจชีพจรที่ข้อมือ เพื่อดูภาวะสมดุลของอวัยวะภายใน
หลังจากนั้นจึงเลือก จ่ายยาจีน ที่เหมาะสมกับสภาพร่างกายของแต่ละคน
หลักการเลือก ยาจีน สูตรยาจีน ต้องสมดุลกัน
เพราะการ จ่ายยาจีน ไม่ได้เลือกสมุนไพรเดี่ยวๆ แต่ต้องจัดเป็น “ตำรับยา” โดยมีโครงสร้างหลัก 4 ส่วน
- 君 (จวิน) – ตัวยาหลัก → ใช้รักษาอาการโดยตรง เช่น อาการไอ จะใช้ ปักคี้ หรือ มะขามป้อม เป็นตัวยาหลัก
- 臣 (เฉิน) – ตัวยารอง → ช่วยเสริมฤทธิ์ยาหลัก เช่น หากไอจากเสมหะเหนียว อาจเพิ่ม ชะเอมเทศ หรือ เปลือกส้มจีน
- 佐 (จั่ว) – ตัวยาประกอบ → ปรับสมดุลและลดผลข้างเคียง เช่น ถ้าใช้โสม ซึ่งมีฤทธิ์ร้อน อาจต้องเพิ่ม ดอกเก๊กฮวย เพื่อลดความร้อน
- 使 (สือ) – ตัวยานำ → นำพายาไปยังอวัยวะเป้าหมาย หรือช่วยให้ยาดูดซึมดีขึ้น เช่น ใช้ ขิงแห้ง เป็นตัวช่วยนำยาเข้าสู่ปอด
การเลือกใช้ ยาจีน จึงต้องมีการจัดสูตรให้เหมาะสม ไม่ใช่แค่เลือกสมุนไพรที่รักษาอาการเพียงอย่างเดียว แต่ต้องดูว่าแต่ละตัวทำงานร่วมกันอย่างไร
ประเภทยาจีน เลือกให้เหมาะกับอาการและร่างกาย
หมอจีน จะแบ่งประเภทของ ยาจีน โดยแบ่งออกเป็นหลายกลุ่มตามการทำงาน เช่น
- ยาจีนบำรุงพลัง (补气药 – ปู่ชี่เหยา) → ใช้ฟื้นฟูพลังชี่ เช่น โสม ตังกุย ปักคี้
- ยาจีนบำรุงเลือด (补血药 – ปู่เสวี่ยเหยา) → ใช้สำหรับคนเลือดพร่อง ซีด เช่น ตังกุย ห่อสิ่วโอว
- ยาจีนขับลมและลดความชื้น (祛湿药 – ฉวีซือเหยา) → ช่วยลดอาการบวมน้ำ ปวดข้อ เช่น เถาวัลย์เปลือกแดง โกฐน้ำเต้า
- ยาจีนบำรุงไต (补肾药 – ปู่เซินเหยา) → เหมาะสำหรับผู้สูงอายุ หรือคนมีภาวะไตอ่อนแอ เช่น เขากวางอ่อน ถั่งเช่า
- ยาจีนขับพิษ (清热解毒药 – ชิงเหร่อเจี๋อตู๋เหยา) → ลดไข้ ร้อนใน อักเสบ เช่น เก๊กฮวย จินหยินฮวา
เมื่อคนไข้มาหา หมอจีน หมอจะเลือก สูตรยาจีน ตามภาวะร่างกายของแต่ละคน ไม่ใช่แค่ตามโรค แต่ต้องเช็คดูที่สมดุลของ หยิน-หยาง และพลังชี่ของร่างกาย
ทำไมบางคนกิน ยาจีน แล้วไม่เห็นผล?
แม้ว่าจะมีการเลือก ยาจีน อย่างเหมาะสม แต่บางครั้งคนไข้ยังรู้สึกว่า ทำไมกินแล้วไม่ได้ผล? นี่อาจเป็นเพราะสาเหตุเหล่านี้
- ต้มยาผิดวิธี – ยาบางชนิดต้องต้มในน้ำเย็นก่อน บางตัวต้องเคี่ยวในน้ำเดือดนานๆ
- ไม่ปฏิบัติตามข้อห้าม – เช่น ยาจีน บางชนิด ห้ามกินคู่กับชา กาแฟ หรืออาหารแสลง
- ร่างกายยังไม่สมดุลพอ – ยาจีน ทำงานแบบค่อยเป็นค่อยไป ไม่ใช่ยาแผนปัจจุบันที่เห็นผลเร็ว
- ใช้ยาจีนร่วมกับยาแผนปัจจุบันโดยไม่ปรึกษาหมอ – บางกรณีต้องปรับสมดุลให้เหมาะสมก่อน
หากอยากให้ ยาจีน ได้ผลดี ควรปรึกษา หมอจีน ที่มีประสบการณ์ และปฏิบัติตามคำแนะนำอย่างเคร่งครัด
สรุป หมอจีน ควรเลือก ยาจีน อย่างไร?
หมอจีน ควรเลือก จ่ายยาจีน อย่างไร ขึ้นอยู่กับหัวข้อดังต่อไปนี้
- หมอจีน จะวิเคราะห์สุขภาพก่อน ไม่ได้เลือกยาแค่ตามอาการเท่านั้น
- การ จ่ายยาจีน ต้องจัดเป็นสูตร ไม่ใช้สมุนไพรเดี่ยวๆ
- ต้องเลือก ยาจีน ที่สมดุลกัน ทั้งตัวยาหลัก ตัวยารอง และตัวยานำ
- ประเภทยาจีน มีหลายประเภท ต้องเลือกให้เหมาะกับสภาวะร่างกาย
- ต้องต้มยาและกินตามคำแนะนำของ หมอจีน เพื่อให้ได้ผลดีที่สุด
หากคุณกำลังมองหาแนวทางการรักษาสุขภาพแบบองค์รวม ยาจีน เป็นอีกทางเลือกที่ช่วยปรับสมดุลร่างกายจากภายใน แต่ต้องได้รับการดูแลจาก หมอจีน ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด สามารถลองเข้ามาปรึกษา หมอจีน สายไหม ใกล้ฉัน ได้ที่ xingfu clinic คลินิกแพทย์แผนจีน รักษากัวซา ฝังเข็ม และศาสตร์แพทย์แผนจีนอื่นๆ ติดต่อหาเราได้ที่รายละเอียดด้านล่างนี้เลยครับ 